CHÚ THANH.

Hôm họp mặt Thiếu sinh quân cục Tổ chức  nhiều người nhắc đến đại tướng Nguyễn Chí Thanh đến thăm và còn chú ý chỉ thị cho quân nhu phát quần áo cho TSQ mặc. Nói là phát, nhưng thực tế là quân nhu phải may quần áo nhỏ cho chúng tôi chứ quần áo của bộ đội bình thường thì làm sao mặc được. 

Các bạn còn nhắc lại có lần đến thăm trại TSQ chú Thanh bị bạn Sĩ Hùng CUỖM con tuấn mã của chú LƯỢN một vòng rừng rồi mới về, vậy mà chẳng bị chú mắng, thật may. Riêng tôi không thể nhớ những hiện tượng này, chỉ biết tự dưng mọi người được phát quần áo như bộ đội thì sung sướng, nhất là con gái còn được phát ngoài quần áo ngoài, một quần đùi, còn thêm 1 may ô cổ vuông nữa.

Tôi nhớ đến chú Thanh trong những trường hợp thường ngày khác. Với tôi thời liên lạc thì không biết người đó là ai, chỉ biết ai cưỡi ngựa là cán bộ cao cấp. Cho nên chú Thanh, tôi thấy nhiều lần chú cưỡi ngựa, vậy là chú cũng là cán bộ cao cấp. Trong hiểu biết ngây thơ, nhỏ bé của tôi những cán bộ cao cấp là phải gương mẫu, kiêu sa, và ít nhất là tử tế. Vậy mà một lần chú Thanh xà vào đám đông bộ đội, chìa tay vê vê theo kiểu vê thuốc lào, mồm nói: "Cho tớ 1 điếu!". Tay vê, mồm nói, mắt nhìn đăm đăm vào người có gói thuốc lào trong đám bộ đội ngồi tán phét, sưởi quanh đống lửa, miệng hát vang vang những bài ca kháng chiến... Họ không có quần áo rét, mặc những gì họ có, có người chỉ mỗi 1 cái quần đùi và may ô. Chẳng ai tỏ ra điều gì bất thường, lo âu, buồn bã... Ai cũng vui, cũng hát hết mình, bộ đội thời chống Pháp là thế. 

Chú Thanh cũng chẳng khác gì mọi người quanh đống lửa sưởi: cũng kê cây củi xuống đất ngồi, cũng cầm điếu cầy, vê thuốc, hút sòng sọc và tán phét với bộ đội. Chú hỏi người nọ, người kia có nhớ nhà, bố, mẹ, vợ con không, vì sao chỉ có quần đùi, may ô mà không có quần áo dài... Có ngại khó, sợ chết không...

Anh em bộ đội nói chuyện với chú đủ mọi chuyện thượng vàng, hạ cám. Có anh bảo nhớ mẹ quá, nhà ở gần đó, trốn đêm về ngó nhìn mẹ 1 tí và lại lẳng lặng ra đi. Họ chẳng phân biệt, dấu diếm gì kể, nói cho chú đủ mọi chuyện... Tôi bé, chỉ đứng ngoài nhìn rồi nghe hết câu chuyện lẳng lặng rút lui. Sau đó tôi hỏi người lớn :

- Chú ơi, chú Thanh là cán bộ cao cấp phải không chú?

- Sao con hỏi thế? Tất cả những ai cưỡi ngựa, được cấp ngựa đều là cán bộ cao cấp. Còn anh giám mã được cấp 1 con ngựa là để đi với cán bộ cao cấp, chăm cho con ngựa của thủ trưởng, nếu không bỏ ngựa đấy thì nó đi mất.

- Cháu hỏi thế vì hôm vừa rồi thấy chú Thanh ngồi lê la, bê tha giữa tất cả các anh bộ độ, hút thuốc lào, tán phét đủ thứ chuyện với họ... Mà lại còn xin bộ đội: "Cho tớ 1 điếu". Trông bệ rạc lắm, chú ạ.

Tôi kể những chuyện xẩy ra, mắt thấy, tai nghe cho ông, thật đầy đủ, không thiếu điều gì. Nghe xong ông kể cho tôi:

- Con có biết sao chú Thanh nghiện thuốc lào không, chú kể cho con nghe: Lúc đầu chú Thanh xuống tìm hiểu đời sống của bộ đội. Cũng cảnh như con kể, bộ đội chẳng ai thèm quan tâm đến chú ấy. Họ vây quanh anh có túi thuốc lào, người người giơ tay, vê vê xin "Cho tớ 1 điếu". Họ trò chuyện với nhau như không hề có mặt của chú Thanh. Về ông tướng rút kinh nghiệm, học hút thuốc lào. Nói đến đây chú cười sằng sặc. Rồi chú kết luận: "Ông tướng nghiện thuốc lào và Cho tớ 1 điếu" là thế. 

- À ra chú Thanh nghiện thuốc là để đi vào lòng bộ đội, hả chú?

- Đúng thế. Nhờ có nghiện thuốc lào như vậy mà ông biết được nhiều chuyện của bộ đội lắm. Có nhiều chuyện chú ấy đem ra nói, phê bình mọi cán bộ cao cấp thất kinh, vì chú Thanh không bao giờ nói dối, đã nói là toàn chuyện mắt thấy, tai nghe trực tiếp từ nhân sự. Đã phê bình là có thật, là chính xác. Chuyện nghiện thuốc lào và bệ rạc như con nói là như vậy.

Nghe xong tôi khâm phục chú Thanh, vì lúc còn nhỏ tôi cho ai nghiện thuốc lào là những người kém hiểu biết, là nông dân, là tầng lớp dưới, không có văn hóa, không được học hành, mù chữ, không đáng khâm phục...

Tôi thường không biết công việc của các cán bộ lãnh đạo, ông to, bà lớn mà chỉ chú ý đến cuộc sống, cách đối xử của họ với cấp dưới... Với tôi cách đối xử của cán bộ cao cấp với cấp dưới mới đáng quan tâm và để ý, còn công việc của họ thì mình không có quyền quan tâm, hoặc chính xác là không được quan tâm. Cũng chính vì vậy mà tôi toàn kể những chuyện cuộc sống thường ngày hoặc câu nói thường ngày của họ mà thôi.

Với tôi, chú Thanh hay người VN gọi là Đại tướng Nguyễn Chí Thanh là thế. Hồi này trên VTV hay nói đến đại tướng Nguyễn Chí Thanh, tôi nhớ lại và kể để ai chưa biết về chú Thanh trong đời thường, lý do nghiện thuốc lào là thế. Xin cám ơn ai đã đọc bài này.

Xin chào quí vị và chúc  MÃ ĐÁO THÀNH CÔNG !