TÌNH CẢM CON NGƯỜI TRONG THỜI CHIẾN (5).

Nhà máy supperphosphat nay có làng nổi tiếng số 1 ở VN, là làng ung thư. Khi chúng tôi đến thực tập vì trình độ còn kém nên không biết hóa chất ở đây độc hại đến mức nào. Tôi rất ngạc nhiên ngay hôm đầu đạp xe đến cách nhà máy 2 km thì tự dưng tôi không thể ngẩng đầu lên mà nó cứ nặng trĩu kéo tôi gục xuống.

Chúng tôi tập trung nghe báo cáo của nhà máy : công suất hàng năm, ai giúp xây dựng, số cán bộ lãnh đạo, số kỹ sư , số công nhân... Đặc biệt tôi quan tâm đến tiền lương, chế độ đãi ngộ công nhân...

Nhà máy này dây chuyền sản xuất hoàn toàn tự động, không có lao động chân tay bình thường từ khâu đưa NVL vào đến khi ra sản phẩm. Những người không hiểu biết gì về sản xuất, lại chưa bao giờ được thấy 1 nhà máy vĩ đại đến thế của nước ta do LX giúp đỡ, ai cũng thán phục. Chế độ của công nhân:

- Lương tháng trên, dưới 100 đ.( trong khi đó kỹ sư mới ra trường chỉ có 60 đồng )

- Chế độ làm việc : 3 ca, 4 kíp.

- Công nhân đi làm được bồi dưỡng 1/3 hộp sữa đặc có đường, uống tại chỗ. Làm ca đêm còn được bồi dưỡng thêm 1 bát phở bò 3 hào.

- Mỗi tháng công nhân được mua 3 hộp sữa đặc có đường và cung cấp miễn phí 3 hộp.

Nghe báo cáo mà thấy mê chế độ nhà máy. Chế độ này là của LX đề ra, phải thực hiện nghiêm chỉnh.

Nghe báo cáo xong chúng tôi xuống thực tế các phân xưởng sản xuất.

Tôi đặc biệt thấy lạ là công nhân rất béo, nhưng ai cũng  mặt bủng, da chì. Tôi thì thầm với anh bạn:

- Chắc hóa chất ở đây đã ăn hết hồng cầu của công nhân rồi. Tôi thấy mệt và nhức đầu quá, mong hết giờ về nghỉ thôi.

- Tôi cũng đang mệt và buồn nôn đây này. Cố gắng lên, sắp hết giờ rồi.

Đó là ngày đầu vào nhà máy, còn cả tháng phía trước, lo quá, không biết cả nhóm có thể chịu nổi được 1 tháng mà hoàn thành thực tập.

Về đến nhà trọ mọi người đều mệt mỏi. Tôi nói với nhóm:

- Lạ nhất là đến cách 2 km đầu tôi không tài nào ngóc lên được, vậy mà lúc ra cũng đúng cái chỗ mình không ngóc đầu lên được thì tự dưng đầu mình lại ngẩng lên được mới tài chứ. Suốt thời gian trong nhà máy cũng thế, bây giờ thì nhẹ đầu rồi, nhưng không hề muốn ăn gì.

- Cũng lạ thật, công nhân họ quen chứ thư sinh như chúng ta ai cũng kêu oai oái là mệt, đau đầu, buồn nôn... - Anh C. trưởng nhóm nửa đừa, nửa thật nói.

Chúng tôi tranh thủ ra chợ mua hoa quả ăn cho đỡ đói và đỡ mệt chứ chất bột chả ai muốn ăn. Hoa quả thì chủ yếu là khế, ổi, bưởi, quít hôi, dâu da , thị và chuối. Lúc đó trong chúng tôi không ai uống nước chè mà chỉ có 1anh nghiện thuốc lá.

Vậy là riêng tôi cả tháng dùng hết tiền lương mua hoa quả, chỉ thỉnh thoảng ăn vài củ sắn luộc hay vài bắp ngô mà hoàn toàn không hề ăn cơm. Cũng lợi là  tem gạo còn nguyên cả tháng.

Quanh nhà máy độ 2 km thì cây chết hết, chỉ một màu đất đỏ khô cằn...

Chỉ còn 1 ngày nữa là hết hạn thực tập, chúng tôi ai cũng mừng là đã trụ nổi 1 tháng bằng số tiền ít ỏi của mình không có 1 xu nào bồi dưỡng. Cũng ngay hôm đó chúng tôi phấn khởi chuẩn bị lên đường về HN thì chiều hôm ấy vừa ra khỏi nhà máy khoảng hơn 1 km, máy bay Mỹ kéo tới. Chúng tôi cố đạp nhanh ra xa nhà máy. Một loạt bom nhằm vào nhà máy làm chúng tôi đều bị ngã lăn ra đường. Quay lại nhìn thấy chúng ném bom vào trúng nhà máy. Chúng tôi lổm ngổm bò dạy, đạp nhanh về nhà trọ. Không ai nói với ai, nhưng trên nét mặt mỗi người đều cảm thấy may là mình còn sống...

Cả tối hôm ấy chẳng ai nói gì. Sáng hôm sau mọi người vẫn vào nhà máy.

Đến nhà máy thấy, may trời phù hộ, chúng ném vào bãi nguyên vật liệu, 1 quả bom ném trúng nóc bể axit. Trời phù hộ cho cả nhà máy, quả bom rơi trúng nóc bể axit, nhưng nóc nó LX đã thiết kế bằng hợp kim rất dầy và nóc dốc, nên quả bom rơi trượt xuống đất, lăn ra xa mới nổ. Giá như bể axit nổ thì không biết chuyện gì sẽ xẩy ra với toàn bộ công nhân đang làm việc tại nhà máy và cả vùng quanh nhà máy sẽ ra sao. Nóc bể axit chỉ nghiêng sang 1 bên, trông cũng kinh lắm.

Thế là chúng tôi đã hoàn thành đợt thực tập, hút chết bom, chịu đựng chất độc của nhà máy, theo tôi, là đợt thực tập nguy hiểm nhất trong đời sinh viên.

Trên đường đạp xe về HN, chúng tôi không vội nên cứ từ từ đạp và ôn lại 1 tháng qua. Chuẩn bị cho 3 tháng thực tập năm cuối là xong.

Chẳng biết kể ra để làm gì, nhưng tôi vẫn muốn kể để có ai đó thích đọc về thời chiến của những người không cầm súng chiến đấu mà chỉ cầm bút kiếm kiến thức cho ngày mai cũng không yên ổn, cũng nguy hiểm.

Cám ơn quí vị nào đã đọc để chia sẻ.

Xin cám ơn các quí vị.