ÔNG NGOẠI CỦA TÔI.(2) ~ Blog của Lưu Tuấn Nga

ÔNG NGOẠI CỦA TÔI.(2)

Thứ Tư, tháng 9 25, 2013 Bài viết 18 comments

Ông ngoại tôi ở nhà ít nói, ít cười, nghiêm khắc với các cháu. Cả đời tôi không dám cãi ông nửa lời. Trong nhà tôi không có chuyện dưới cãi trên.

Với ông tôi trong đời thường chỉ nghe và vâng ạ. Khác hẳn bọn trẻ ngày nay cãi người lớn như hát hay, chúng không quan tâm người đó là ai: cụ, ông, bà, cha, mẹ, người lớn tuổi... Khi nhà có khách phải đi chơi chỗ khác, không nói leo, người lớn nói không được phép cắt lời . Người lớn trong nhà nói chuyện không được hóng, hớt, tuyệt đối không được nghe lỏm. Chắc cũng vì thế mà khi gặp những người lãnh đạo hướng đạo ông tôi toàn nói tiếng Pháp với họ.

Khi hầu chuyện ông tôi, ông hỏi tôi trả lời thật, không thêm, không bớt, có sao nói vậy, không màu mè. Ông dạy gì hoặc dặn thì tôi vâng ạ, chỉ thế thôi. Khi hầu chuyện ông để ngắn, gọn tôi thường bỏ các từ : thưa ông, con vâng ạ, con xin cám ơn ông ạ, con xin vâng lời ông ạ... Ông tôi nhắc nhẹ : người HN chữ Ạ, Thưa, Con xin... quan trọng lắm, nó tỏ ra là người có lễ độ, được dạy tử tế, con nhà tử tế... Tôi không dám cãi, để thanh minh đôi khi tôi lợi dụng kể để ông nghe những lần học trong lớp với các thầy cô giáo hay phiên dịch cho người Nga họ dạy chúng tôi thông tin nhanh, tranh thủ thời gian nhiều cho bài học, bài dịch, hội nghị , cần thật ngắn, gọn... thì có thể bỏ được mấy từ : em thưa cô, em thưa thầy, thưa ông, thưa các quí vị, báo cáo... mà trả lời ngay vào câu hỏi. Có lẽ vì thế mà sau này không thấy ông tôi nhắc tới những từ lễ phép nữa.

Khi tôi đăng ký đưa công nhân VN đi lao động ở LX, ông tôi đau lắm. Ông hỏi tôi:

- Con ở nhà có vị trí như thế chưa đủ sao ? Con nổi tiếng trong nghề THẦY như vậy chưa đủ sao ? Con đưa CN đi lao động chắc làm phiên dịch cho họ chứ gỉ ?

- Thưa ông, con không làm phiên dịch ạ.

- Con làm trưởng vùng chứ gì ?

- Dạ thưa ông, không phải ạ. Con chỉ làm đội trưởng thôi, còn trưởng vùng phải là đảng viên mà con thì không vào Đảng như ông đã rõ.

- Làm phiên dịch thì họ gọi là CON phiên dịch. Làm đội trưởng thì họ gọi là CON đội trưởng. Giời ơi !

Nói xong ông tôi quay đi, thở dài. Ông tôi không nói thêm dù chỉ là 1 lời, tôi biết ông không bằng lòng và đau lắm, cho đến khi xong giấy tờ chuyển bộ, chuyển công tác, cầm vé trong tay tôi lên nói lại với ông, ông không trả lời. Vì thế trước khi đi tôi không dám đến chào ông, bà tôi. Tôi sợ chọc vào nỗi đau của ông. Tôi biết tính ông tôi lắm. Họ ngoại của tôi đến tôi là 4 đời nhà giáo. Cũng vậy tôi kể sơ về mẹ đẻ tôi:

Tôi hoàn toàn không biết gì về mẹ mình ngoài một số lời ngắn, gọn của những người thân trong gia đình khi nói chuyện với nhau hay nói chuyện với ai đó, cũng có khi tranh luận trong họ hoặc cha nuôi tôi trả lời anh Nguyễn Mạnh Cầm :" Nó là con chị ruột tôi, anh chị tôi đã hy sinh cả. Hay sau này còn nghe thêm vài câu ca ngợi mẹ tôi nữa... chẳng hạn: " Tao không bằng gót chân mợ mày, mợ mày giỏi lắm, nữ công, học hành, nói tiếng Tây như đầm... Thì đỏ lắm mới chết bỏ lũ con thơ cầu bơ, cầu bất... Em không được nói xúc phạm chị C, nếu còn chắc chị làm to lắm... To mà làm gì, sống nuôi con chẳng hơn à, em bạch vệ sống nuôi con em, không bỏ con côi cút, lý tưởng chị cao, còn em không có lý tưởng cao như chị... Còn ông ngoại tôi tuyệt nhiên không bao giờ nói gì về cha, mẹ tôi. Chỉ duy nhất có 1 lần khi tôi là người cuối cùng trong 4 chị em tôi, sau khi thực tập 1 năm rưỡi nhận được bằng tốt nghiệp, tôi về báo cáo:

- Con thưa ông, hôm qua con đã nhận được bằng tốt nghiệp đại học, sau một năm rưỡi thực tập rồi ạ.

- Thế à ? Thế là ông làm tròn lời hứa với mợ mày. Con là người cuối cùng trong 4 đứa tốt nghiệp đại học. Bốn đứa đều tốt nghiệp đại học cả. Ông mừng lắm.

Ông tôi thích tôi xưng CON chứ không thích xưng cháu. Còn các chắt thì ông thích gọi bằng ÔNG, xưng cháu. Ông tôi bảo như vậy cho gần, gọi cụ xa mà già quá. Bác Hồ mà còn chỉ gọi là Bác thôi.

Sau này nhờ cậu con út Hoàng Đạo Cung ( đã mất cách đây 1 năm rưỡi) tôi mới biết ông tôi những năm cuối đời đã viết nhiều sách mà chả có bàn, chỉ ngồi trông bà ốm ở cái ghế dựa cũ, lót chăn Nam định cũ, kê giấy lên đùi gối viết. Trong những quyển sách ấy có quyển :" Một đời người " ông tôi viết để lại cho con, cháu. Do đó tôi mới biết sơ về mẹ đẻ của mình.

Như tôi đã nói ở phần 1, ông tôi là Huynh trưởng Hổ Sứt của hướng đạo, trước cách mạng tháng Tám, ông tôi đã dạy cho các thành viên của mình YÊU NƯỚC, CHỐNG chào cờ của Pháp theo kiểu Hítle mà chỉ chào theo kiểu hướng đạo và hướng về cột CỜ CỦA TA, vì hướng đạo là yêu nước và làm việc tốt. Bọn Pháp đô hộ biết ông tôi XUI quân mình phản ứng Pháp NGẦM, tìm cách trị ông tôi. Có 3 cách trị :

1. - trừ lương 6 tháng.

2. - Bỏ tù.

3. - Chuyển công tác lên rừng núi.

Xem ra cả 3 cách chúng định trị ông tôi đều không ổn.

Cách thứ nhất thì bác sĩ Trần Duy Hưng bảo cứ để cho nó trừ lương, không cần. Tất cả chúng ta mỗi người chỉ cần cho ANH 1 xu còn hơn lương.

Cách thứ 2 thì chúng sợ, nếu bỏ tù uy tín của ÔNG TA càng tăng lên.

Cách thứ 3 thì chúng sợ, nếu đưa đi ở gần biên giới ÔNG TA sẽ trốn mất.

Khi ông tôi đang họp các trưởng hướng đạo thì toàn quyền Pháp tư giấy xuống mời lên gặp. Mẹ tôi vội đi đưa thư cho ông tôi vì sợ sinh chuyện và sợ nguy hiểm cho anh em đang họp. Ông tôi vội giải tán cuộc họp trở về.

Đến nơi ông tôi mới biết thống sứ Delsalle khôn khéo họp mấy chục quan Nam to chờ ông tôi ở đó xem sao để sử lý. Delsalle biết ông tôi trở về , nghĩa là cuộc họp đã giải tán, hắn xoa dịu :" Tôi đã thu xếp rồi, anh cứ dạy học như thường thôi "...

Có ai đó gọi ông tôi đến ngay bệnh viện Phủ Doãn.

Trên đường đưa thư về đến gần Kim Mã mẹ tôi bị xe ô tô đâm vào. Chiếc xe lôi mẹ tôi đi đến 50m, ngã bên phía làng Vạn Phúc. Đến BV mẹ tôi xin BS Tôn Thất Tùng cho gặp ông tôi rồi hãy mổ.

Khi gặp mẹ tôi nói:" ... Cậu trông 4 cháu cho con. Con mới 23 tuổi sao đã phải chết ?" Ông tôi hẹn"...Cậu sẽ trông nom các cháu. Con cứ hy vọng!"

Bác sĩ Tôn Thất Tùng và bác sĩ Tâm đưa mẹ tôi vào phòng riêng, sau nhà mổ. BS Tâm ở lại với ông tôi cho đến lúc mẹ tôi tỉnh lại và gọi một tiếng " Papa " rồi mất.

Năm 1975 ông tôi gặp lại BS Tâm, ông vẫn còn nhắc lại cảnh ngày ấy của mẹ tôi. Còn có lần cha nuôi tôi giới thiệu tôi là con mẹ tôi, BS Tùng không nói gì mà vẻ mặt rất buồn nhìn tôi, giơ tay bắt tay : "Chào chị ". Sau này tôi còn gặp BS Tùng nhiều lần, bao giờ ông cũng gọi tôi là chị. Bà ngoại, mẹ tôi rồi đến tôi ông vẫn gọi là chị. Chắc ông lịch sự theo kiểu Tây.

Có điều lạ là BS Tôn Thất Tùng không cho chuyển xác mẹ tôi xuống nhà xác mà để ở một phòng riêng. Ông còn đem hoa đến.

Một điều không hiểu vì sao tôi vẫn nhớ đã được nhìn thấy mẹ lần cuối ở phòng riêng này. Tôi còn nhớ ông ngoại tôi đưa chúng tôi vào và mở tờ giấy bản che mặt, tôi nhìn thấy một bên mép mẹ tôi có máu tươi, tôi kêu: máu mợ và nép vào ông ngoại, người ta đưa chúng tôi ra ngoài, có người nói với tôi không phải là máu mà là son. Tôi biết người ta nói dối tôi.

Sau nhiều năm ông Vũ Đình Hòe có đăng một bài báo về mẹ tôi và cái chết của mẹ tôi. Tôi đã photo lại, nhưng mất lúc nào bản đó tôi không biết.

Khi đọc được bài báo này tôi về nói với ông ngoại là ông Vũ Đình Hòe đã viết báo về mợ con và cái chết của mợ con. Chắc ông tôi đã đọc nên chỉ trả lời tôi :" Ừ ! ". rồi quay đi. Tôi không dám hỏi gì vì biết ông không thích nói gì là quay đi.

Năm 1975, sau ngày Thống nhất cục TTLL mời ông tôi đi thăm lại Sài Gòn. Khi ra HN ông tôi cho cả nhà tôi 4 gói mì tôm và kể:

- Ông vào Sài Gòn tìm nhà của cậu, mợ mày, trước đây là hiệu ảnh Mari Photo, nhưng Mỹ nó ủi hết đi rồi, bây giờ thành phố to lắm, ông không thể nhận ra. Cậu, mợ mày là chủ hiệu ảnh nên có nhiều ảnh lắm, ở Thái Lan, Cămpuchia, Lào, miến điện, Quảng Ninh,... trong kháng chiến, ông giữ mãi, đi đâu, chiến dịch nào ông cũng đeo trên lưng. Hòa bình lập lại cho con, cháu mỗi đứa một ít, nhất là chị mày ông cho nhiều lắm, thế mà bây giờ mất hết, chị mày bị cháy nhà, cháy không còn cái nào.

Bức ảnh gia đình sum họp duy nhất. Sau khi chụp bức ảnh này gia đình tan nát.

Nguyên văn ông tôi viết lại về đám ma mẹ tôi: "Sáng hôm sau những người đưa đám đứng kín cả phố Phủ Doãn, đến tận tòa án. Mượn mấy xe tải mới chở hết các vòng hoa...Tôi có cảm giác là bà con đến đưa đám tôi."...Các cháu bé dại chưa hiểu rõ, chỉ có Nga là khóc mãi, ôm lấy chân bàn thờ mà khóc. Có lúc phải trách mãi cháu".

Tôi chỉ biết có chừng ấy về mẹ đẻ của mình. có lần em trai tôi nói: "... Cả đời em chỉ mong có 1 lần được gọi tiếng MẸ mà không được" (lúc đó em tôi đã hơn 60 tuổi).

Những đứa con mồ côi cha mẹ từ tấm bé chỉ có 1 ước ao nhỏ là gọi mẹ. Vậy mà nay xã hội đã xoay chuyển chóng mặt. Trẻ bây giờ coi mẹ là gánh nặng...

Trong quyển " Một đời người " ông tôi viết kết luận:

Tạm ngừng ở đây vào ngày 13/1/1987.

Cả đời YÊU NƯỚC. Làm gì cũng nghĩ yêu Nước. Từ dạy học, làm hướng đạo, vào bộ đội. làm trường dân tộc vì yêu Nước. Đến cầm bút viết cũng vì mục đích ấy. Sau viết cũng vì thế chứ không phải làm nghề văn.

Có làm được mấy việc. Nhưng nhiều việc không làm được. Người ta bảo chết là hết ! Nhưng không, vẫn tiếc công việc.

Lời cuối cùng của tập này là :

" Than ôi ! Cha mẹ sinh tôi khó nhọc,

Chị nuôi, dạy công phu.

Công ơn ấy không báo đáp được phần nào.

Bắt chước ông Gióng mà xin " Lấy trung làm hiếu"

Thấy xã hội như thế nên mình cũng cố tránh sao khỏi phiền con, cháu. Tôi cố tự xoay sở để khỏi phiền ai. Mình cố sống khi còn giúp được con, cháu. Nếu không còn tự lo được cũng chỉ mong đi nhẹ nhàng, thanh thản, sạch sẽ như Ông Ngoại.

Biết mình được chôn ở Mai Dịch ông tôi di chúc lại là muốn về quê bên cạnh bà và làm câu thơ.

Ai đó nói chuyện về nghĩa trang:

Sắp hàng mãi cho đến ngày tận thế.

Đồng bào ơi, sao đặt để làm chi?

Cánh đồng kia, cỏ mọc xanh rì,

Vùi đâu đó, cũng thì mát mẻ....

Ngủ quên :

Gió thoảng, trăng trong buổi mát trời.

Ngủ quên, không dậy, việc thường thôi.

Các con chớ giận : không từ biệt.

Cháu nhớ ông, bà ngày tháng trôi.

Cái chính chỉ là một lời dặn:

"Giữ lòng trung hậu ở trên đời",

Nhớ tháng ghi tạc tình cao cả.

"Tổ Quóc bền lâu với đất trời "

Một lần viết :

Một giờ nào đó, ngủ quên đi

Chẳng phải rằng ông vội vã gì,

Vẫn muốn ở cùng con, cháu mãi.

Ngày trời đã hết có can chi.

Mấy điều dặn lại LỜI TÂM HUYẾT,

Để nhớ sau này lúc biệt ly.

" Trung hậu, nếp nhà lời Tổ dạy,

Cháu, con nhắc nhở để làm ghi."

Ít dòng tâm sự với các CỤ GIÀ bạn cũ. Còn ai quan tâm xin mời đọc để biết một thời đất nước ta có những gia đình như thế. Có lần họp mặt các bạn trách tôi không nói gì về nguồn gốc của mình. Hôm vừa rồi họp LS-QL có bạn đòi tôi kể, nhưng họp nhau để vui chứ kể thì mất thời gian, tôi hứa sẽ viết sơ trên blogg và hôm nay thực hiện một phần lời hứa đó. Tôi có đức khi hứa gì thì phải làm bằng được, thấy không làm được tuyệt nhiên không hứa.

Xin cám ơn độc giả và xin Chào !

18 nhận xét:

Unknownlúc 15:34 25 tháng 9, 2013
Em gái đất lửa tem vàng nhà chị gái Tuấn Nga (~_~)
Trả lờiXóa
Trả lời
Unknownlúc 15:55 25 tháng 9, 2013
Khi gặp mẹ tôi nói:" ... Cậu trông 4 cháu cho con. Con mới 23 tuổi sao đã phải chết ?" Ông tôi hẹn"...Cậu sẽ trông nom các cháu. Con cứ hy vọng!"
.............................
Chị gái lại làm em khóc rồi, thương mẹ chị gái và chị gái cùng các em quá, bây giờ lấy nhau cái tuổi ấy các em còn đang đi học, thế mà mẹ chị gái đã có những 4 người con, em gái biết mẹ chị gái vất vả cực nhọc đến mức nào hu hu

Đọc xong cứ thấy lòng dạ buồn khôn tả, ông ngoại của chị gái thật vĩ đại ko chỉ trong gia đình mà là trong xã hội, nơi miền xa thẳm chắc ông ngoại sẽ ấm lòng khi chị gái vẫn luôn nhớ tới hương hồn của ông,

Nói đến tai nạn giao thông em gái lại nhớ đến Ba hu hu, hình như ba em đi như là định mệnh báo trước chị gái ạ, cứ như là ông báo mà mọi người ko có tin, chị gái biết ko ba em là người cộng sản phải gọi là quá chân chính, ông tỏ tường mọi điều đời nào ông đi đường lại sai luật, đường thẳng ông ko rẽ mà ông lại rẽ sai đường vì thế mới bị đụng xe, em gái ko tin là ông đi sai dường mà em gái nghĩ ông cố ý đi như thế, cả nhà cứ buồn mãi ko nguôi chị gái ạ

Chúc chị gái luôn mạnh khỏe bình an để luôn nhớ đến lời ông ngoại dặn, vững vàng trong mọi hoàn cảnh chị gái nhé !
Trả lờiXóa
Trả lời
HAT CAT DIẸUEI SINHlúc 16:32 25 tháng 9, 2013
CHUYÊN CHỊ VỀ ÔNG CẢM ĐỘNG VÀ LÀM EM YÊU ÔNG CHỊ THẬT NHIỀU. CẦU MONG ĐẤT NƯỚC NÀY CÒN NHIỀU NGƯỜI NHƯ ÔNG!
Trả lờiXóa
Trả lời
Ngựa Mỏi Chân Rồilúc 15:10 26 tháng 9, 2013
Chị ơi! Mấy ngày rồi không qua thăm chị. Hôm nay được nghe câu chuyện kể thật cảm động. Không chỉ kể về ông ngoại mà còn nhiều chuyện nữa...Ví như chuyện về mẹ.
Có thể thế hệ sau này đọc được câu chuyện chị kể, sẽ ko tin đâu. Ai mà tốt như thế? Như Bác Hồ chị ah.
Trả lờiXóa
Trả lời
Namcualúc 20:46 26 tháng 9, 2013
Thật cảm động khi đọc những dòng chị viết về ông và mẹ. Chị hạnh phúc đã có người ông như thế, nhưng cũng thật buồn biết bao khi biết chị mất mẹ sớm. Chị đã có một gia đình đáng tự hào, cám ơn chị đã viết những bài này để chúng em được biết thêm về một người ông, lịch sử một tên phố. Chúc chị khỏe vui nhé.
Trả lờiXóa
Trả lời
vu song thulúc 22:30 26 tháng 9, 2013
Câu chuyên của chị cảm động quá...Ông chị quả là nhà yêu nước yêu dân, xứng đáng được đặt tên phố để mọi người nhớ mãi chị à!
Các cụ ngày xưa it khi kể về mình. Mẹ em cũng vậy. Khi Bà mất, tang lễ thât lớn, lúc đó em mới biết vị trí của mẹ mình. Chị ơi, liệu mẹ chị mất là do tai nạn hay còn có lý do gì khác chị nhỉ.
Bọn Pháp không thích ông chị mà!
Em xin lỗi nếu nói gì không phải nhé!
Trả lờiXóa
Trả lời
Unknownlúc 09:35 27 tháng 9, 2013
Ngày hôm nay thứ 6 cuối tuần rồi chị gái ơi ! Sang thăm chị gái lại đọc lại những lời tâm sự của chị, thêm yêu những người thân của chị, cảm phục tấm lòng yêu nước sắt son của ông ngoại chị, đất nước mình có những người như ông thì sẽ giàu mạnh đến nhường nào

Trong quê em đang mưa to, lại ảnh hưởng áp thấp chị gái ạ ! Chúc chị gái cuối tuần an lành nhé !
Trả lờiXóa
Trả lời
Unknownlúc 07:35 28 tháng 9, 2013
Cau chuyen me ke xuc dong qua. Buon vo cung ! Nhung nguoi may man duoc song ben cha me khong biet la minh may man toi muc nao.

Cam phuc ca bon anh chi em : bac Anh, bac Tuan, me va chu Dung , du mo coi cha me som, du phai song trong hoan canh cuc ky kho khan thoi ky chien tranh, ma van vuon len thanh cong trong cuoc song. May ai lam duoc nhu vay.
Trả lờiXóa
Trả lời

Thêm nhận xét

Blog của Lưu Tuấn Nga

Lượt truy cập

Người theo dõi

Lưu trữ

Tất Cả ảnh của L.T.Nga

Du lịch Miền Trung 2012