Như bài trước tôi đã nói, tôi xin gặp TGĐ xí nghiệp dệt 13.000 người. Mỗi khi ai cần gặp ông thì phải đăng ký trước để ông bố trí thời gian tiếp. Tôi cũng không ngoại lệ. Song hơi ngạc nhiên, khi gọi điện xin gặp thì ông lại bảo tôi đến ngay, ông sẵn sàng tiếp. Nhưng tôi nói là tôi xin gặp ông, song không thể thiếu sự có mặt của PTGĐ phụ trách người VN của XN. Ông quả quyết :
- Mời chị cứ đến phòng làm việc của tôi, tất nhiên cả PTGĐ Đotsenko cũng có mặt.
- Cám ơn ông vì đã ưu ái cho tôi được gặp ông ngay, không phải chờ đợi.
- Phải thế chứ, Nếu tôi để chị phải đợi tôi thì tôi không phải là TGĐ XN dệt này nữa.
Thật lòng lúc ấy tôi cũng không thể ngờ ông TGĐ lại dễ dãi với tôi đến thế. Trên đường đến phòng làm việc của ông tôi sắp xếp những việc chuẩn bị trình bầy với ông sao cho ngắn, gọn và dễ hiểu nhất. Dễ hiểu đây là tôi sợ trình độ tiếng Nga của mình kém, có thể không biết trình bầy bằng ngôn ngữ Nga các danh từ chuyên môn dệt chưa thạo lắm.
Đến nơi, gõ cửa, ông TGĐ tự ra mở cửa mời tôi vào. PTGĐ đã ngồi đợi sẵn. Sau khi chào hỏi xã giao tôi vào đề ngay:
- Hôm nay tôi đến muốn đề đạt với ông một số việc cụ thể của XN mình, của công nhân VN, một số nhận xét qua thời gian mấy tháng tôi làm việc ở đây đã thấy. Cụ thể :
+ Sắp xếp của nhà máy.
+ Đề nghị cho người VN làm hưởng lương theo sản phẩm.
+ Đề nghị cho một số cháu chuyển nghề.
- Chà, tôi không ngờ hôm nay tiếp chị lại là những việc quá lớn (слишком огромные дела !) thế này.
- Theo tôi mọi việc nằm trong tầm tay của 2 ông, không có gì quá lớn. Tôi chắc chắn các ông sẽ làm được không khó khăn gì !
- Về mặt tiếng thì tôi khẳng định chị LTN không có gì là không hiểu. Còn giải quyết công việc thì không thể nói gì hơn là rất tốt, rất tháo vát. Tôi thua ông vì ông và chị LTN đồng hương Moskva, còn tôi người Ukraina. Nói đùa chút chứ chị LTN chúng tôi thường nói là thổ dân Nga nên không dấu được chị bất kỳ điều gì. Hôm nay để chị nói, ông sẽ biết chị là ai.
- Tôi rất mừng là có một cán bộ VN được đồng nghiệp của tôi, mà lại là người KHÓ TÍNH như đ/c Đotsenko khen. Chị LTN chắc chưa biết, đ/c Đotsenko đây nguyên tắc và khó tính lắm, nhưng ông rất tốt.
- Qua mấy tháng làm việc tôi đã quen cách làm việc của PTGĐ và biết ông là ai, nên xin TGĐ cho qua lời giới thiệu.
- À, ra chị cũng biết tiết kiệm thời gian đấy nhỉ, vậy ta vào việc luôn nhé !
- Vâng, tôi xin nói ngay :
1. Mấy tháng nay tôi đi tất cả các phân xưởng, kể cả phân xưởng nhuộm. Tôi cảm thấy nhà máy sắp xếp không gọn. Nguyên vật liệu chất đầy, khắp nơi chỗ nào hở là có NVL chất vào. Lỡ có hỏa hoạn thì chả biết làm sao. Còn bình thường công nhân làm việc cứ phải chạy tránh chúng, lỡ vấp ngã thì nguy, hơn nữa tránh cũng làm tốc độ làm việc chậm lại, năng suất chắc chắn không thể cao. May hôm trước nhà máy bị cháy đống bông chất ngoài trời, chứ mà cháy ở phân xưởng nào đó thì không biết sao nữa.
Phân xưởng nào cũng bẩn, kể cả phân xưởng nhuộm. Người ta nói phân xưởng nhuộm không cho người ngoại quốc vào, nhưng tôi cũng đã vào đó. Bụi thành lớp. Nếu tôi muốn ĂN CẮP công nghệ nhuộm chả khó gì. Nhưng tôi không làm việc đó.
- Ôi, sao chị vào được phân xưởng nhuộm ?
- Khó gì đâu, tôi giới thiệu tôi tên là Natasa, ở bên phân xưởng sợi con, có việc muốn xin vào, vậy là họ cho tôi vào ! Tôi xem hết rồi lại ra. Có thế thôi !
Tất nhiên tôi không nói nếu tôi muốn ăn cắp công thức pha chế thuốc nhuộm thì bằng cách nào, nhưng tôi dán tiếp cho ông biết BỤI THÀNH LỚP thì đó chả là công nghệ nhuộm hay sao. Mà tôi cũng chả cho ông biết ngày nào tôi vào đấy , chỉ cho ông biết tôi đã có mặt, thế thôi.
2. Các học sinh đã qua 3 tháng học nghề, còn 6 tháng thực tập tại máy, hưởng lương thực tập, một mức lương tối thiểu. Các cháu rất khó sống, nhất là con gái...Tôi đề nghị các ông cho chúng hưởng lương sản phẩm. Vì 3 tháng học trực tiếp, các cháu đã thạo nghề, hưởng lương sản phẩm các cháu sẽ làm tốt hơn...
3. Tôi đề nghị cho một số cháu chuyển sang học thợ dệt. Các cháu đủ khả năng làm thợ dệt tốt. Ở đó ít thợ dệt LX, nhiều máy tôi thấy chưa có người đứng...Các cháu đứng máy sợi thô lên đứng máy sợi con và một số trường hợp đặc biệt.
- Tôi ngạc nhiên khi chị nắm vững nhà máy, ngành nghề hơn cả tôi và đ/c PTGĐ !
- Ông nói đùa thế, chứ tôi chỉ biết những gì tôi nhìn thấy thôi chứ có nắm vững gì đâu.
- Bây giờ đến lượt tôi, TGĐ XN liên hợp dệt, trả lời chị :
1. NVL chất khắp nơi trong nhà máy là làm không hết, thiếu công nhân đứng máy. Thế chúng tôi mới nhận con gái VN sang làm việc. Không phải sắp xếp không gọn mà là thiếu chỗ...Bên nhuộm bụi thì tôi sẽ góp ý sau. Tôi biết là nhà máy bẩn, NVL khắp nơi, nhưng hết cách rồi. Chị có cách nào cứ nói.
2 Cho các cháu hưởng lương theo sản phẩm tôi không thể. Vì theo hiệp định đã ký kết thì sau 9 tháng các cháu mới chính thức trở thành công nhân chuyên nghiệp, lúc đó mới được hưởng lương theo sản phẩm. Nếu bây giờ hưởng lương sản phẩm lỡ không hoàn thành các cháu lấy gì sống. Cho nên chị cứ chịu khó chờ 9 tháng các cháu sẽ phải làm theo sản phẩm !
3. Chuyển nghề cho một số cháu !? Tôi ngạc nhiên chị dám đề nghị việc này ! Nó lớn lắm ! Các cháu VN bé nhỏ thế liệu có làm nổi các việc khác như đứng máy dệt...
- Đến lượt tôi trả lời 2 ông: Cả 3 việc đều liên quan đến nhau, nghĩa là chỉ có đúng 1 việc thôi. Qua thời gian học việc các cháu thạo lắm rồi. Chuyển sang làm sản phẩm, các cháu sẽ rất thích vì hiện nay tôi theo dõi, thấy năng suất các cháu cao hơn LX. Vậy cho làm lương sản phẩm, kích thích chúng và tôi bảo đảm 3 tháng sau chỗ NVL chất đống trong các phân xưởng sẽ BAY hết. Nếu không còn NVL thì phân xưởng sẽ sạch thôi.
Chuyển các cháu làm lên việc phức tạp hơn, chúng khéo tay làm nhanh hơn con gái LX thì tất nhiên NVL cũng hết, nhanh hơn nghĩa là số máy chúng đứng sẽ nhiều lên thì làm gì còn máy thừa và NVL thừa. Chắc chắn sau 3 tháng cũng SẠCH NVL trong các phân xưởng. Đứng máy dệt có gì là khó, tôi cũng đã đứng và dệt được như công nhân dệt LX rồi.
Cho 30 cháu lên thợ dệt. Lương thợ dệt cao, các cháu sẽ phấn đấu học thật nhanh, làm thật tốt, chắc chắn trong phân xưởng dệt sẽ không còn máy bỏ trống thừa.
- Tóm lại. tôi đảm bảo với 2 ông làm theo ý tôi, sau 3 tháng nhà máy sẽ SẠCH BONG. Lúc đó tôi xin đảm bảo ông TGĐ sẽ phải cắp cặp sang Bulgaria ký mua thêm bông về cho nhà máy !!!
-Á à, chị LTN ghê thật, dám thách thức TGĐ chúng tôi sau 3 tháng cắp cặp sang Bulgaria mua bông cho nhà máy !!!
- Tôi lại chơi với các ông đây ! Hiện nay bên tôi và bên 2 ông là O-O. Nếu các ông thua tôi thì sao ! ?
- Đ/c Đotsenko nói đúng, tôi đồng ý chơi.
- Vậy bây giờ tôi và 2 ông ký cho các cháu chuyển nghề. Ngay ngày mai chuyển luôn.
- Nhanh thế à ?
- Tính chị LTN là đề nghị gì chị ấy yêu cầu làm ngay .
Chúng tôi ký ngầm với nhau cho các cháu chuyển nghề và làm theo sản phẩm, với điều kiện cứ làm, cả 3 người không công bố.
Ông TGĐ yêu cầu :
- Ta cứ lẳng lặng làm, nếu như tốt cho bọn trẻ. Tôi sẽ không nói với ai, đ/c PTGĐ không nói với ai, chị LTN không nói với ai, thế thì chả ai biết. Còn các cháu được hưởng cuộc sống tốt hơn, cả ba ta đều biết và đều mừng cho các cháu.
Chúng tôi hẹn sau 3 tháng , 3 người lại họp nhau tại đây để tổng kết rút kinh nghiệm.
Kết quả sao, tôi phải chịu trách nhiệm gì trong việc mạo hiểm tầy trời này, bài sau tôi sẽ kể tiếp. Bản thân tôi cũng không hiểu vì sao mình cứ tự gây khó cho mình, nhưng khi đó tôi chỉ có đúng một động lực : đó là cải thiện cho đời sống các cháu nơi đất khách, quê người. Xin cám ơn mọi người đã đọc và comments.
Xin kính chào !