Tâm sự tất niên.

Năm 1976 chúng tôi được phân 1 căn hộ 20m2 ở nhà K6, tầng 4. Lần đầu tiên trong đời chúng tôi được ở nhà xây 4 tầng, do sinh viên Bách khoa xây, bằng xi măng, sắt thép của LX cho để xây trận địa pháo phòng không. Nhưng vừa chở về thì đình chiến nên trường quyết định dùng xi măng, sắt thép LX cho để xây nhà cho cán bộ ở. Trước đây tất cả đều ở nhà ngói , vách trát bằng rơm trộn đất. Sợ nhất là bão thì phải chống kẻo đổ. Sau chiến tranh nhiều nhà cũng ọp ẹp, có gió thì cứ nghe kẽo kẹt...

Lần đầu tiên trong đời tôi được ăn tết cùng các con. Trước đó cứ 30 tết bà ngoại tôi bảo về nấu cỗ cho nhà sum họp cuối năm. Cả ngày chúi đầu vào nấu cỗ, tối đến sau khi cả nhà ăn xong tôi dọn dẹp xong khi về đã sắp giao thừa, vội chào bà ngoại thì được bà ngoại ra lệnh :

- Con về nghỉ, sáng mai đến sớm  trông nhà, tiếp khách cho bà để bà đi chúc tết nhé .

Câu nói thật nhẹ nhàng, nhưng không thể cãi lại. Đó là mệnh lệnh chỉ có thể thực hiện.

Năm nay (1976) với lý do được lên nhà mới năm đầu tiên xin bà cho con ở nhà ăn tết kẻo xúi quẩy. Bà ngoại mãi mới đồng ý, nhưng buổi sáng vẫn phải đến, trưa bà cho về để ăn tết nhà mới...

Năm ấy nhà nước cho tiêu chuẩn tết khá hơn một chút, nghĩa là cho thêm một gói quà tết và mỗi người nửa cân bột mì. Mọi nhà mừng rơn, rủ nhau làm bánh bích quy. Một số nhà khôn xây luôn lò làm bánh quy. Cửa hàng làm bánh thì ít mà người thuê làm bánh thì nhiều nên xếp hàng dài dằng dặc.

Chiều 30 tết được về mua sắm. Vì hàng làm thuê bách quy quen nên tôi gửi đường, bột nhờ đến lượt hàng của tôi cứ làm giúp rồi đi chợ về tôi ra lấy và trả tiền sau.

Ra đến chợ Mơ thấy hoa đào đầy chợ. Nhưng trong mắt tôi nó giống như chiếc chổi cắm hoa. Không biết xấu thế mà người nào cũng mua với giá cả chục đồng, thậm chí có cây vài chục đồng. Trong túi chỉ có hơn 10 đồng, nếu mua cái chổi hoa đào 10 đồng thì không thể mua được gì nữa. Thôi không hoa hoét gì nữa, về lấy bánh rồi mua thêm mấy quả cam, một ít rau, mớ mùi  già về tắm cho con là đủ.

Vừa đi, vừa tính mua gì thì có cháu bé gái khoảng 10 tuổi tay cầm cành hoa đào rừng màu hồng 5 cánh chỉ khoảng gần  chục bông nở. Cháu bé mời :

- Cô ơi, cô mua hoa cho cháu đi! Cháu bán cho cô.

- Cành hoa bao nhiêu tiền ?

- Hai đồng, à hai đồng rưỡi.

-Sao 2 đồng, rồi lại 2 đồng rưỡi là thế nào?

- Nhà cháu có mỗi cây hoa đào bố cháu mang ở rừng về mấy năm rồi.  Năm nay nhà cháu không có tiền nên mẹ cháu bảo chặt 1 cành đem bán.

- Thôi cô mua cho cháu. Cành hoa này nhỏ, nhưng cô thấy nó đẹp, màu hồng, 5 cánh,  ít hoa, cành hơi mốc một tí, trông tự nhiên không giống cái chổi cắm hoa.

- Thế cô trả cho cháu 2 đồng rưỡi nhé.

- Hai đồng thôi. Lúc đầu cháu nói có 2 đồng thôi mà.

- Nhưng cô cho cháu thêm 5 hào, vì nhà cháu chẳng còn tiền để mua gạo.

- Thôi được cô cho cháu thêm 5 hào về mua gạo. Cô cũng không thể cho cháu thêm vì cô cũng không có nhiều tiền.

Vậy là tôi mua được cành đào rừng 2,5 đồng. Đem về nhà một số hỏi tôi nói giá tiền,  nhiều người bĩu môi bảo mua cành củi mà cũng vui như người ta mua được cây hoa đào thật.

Về đến cửa 2 đứa con vui mừng chạy ùa ra:

- Mẹ mua hoa đào về cắm tết!!!

Tôi thấy rất vui vì 2 đứa con mừng thật sự. Chúng không chê mà còn khen đẹp quá.

Hai chi em rủ nhau tìm cái gì đó để cắm. May sao tìm được cái hộp gugô cũ, chúng tìm giấy bọc lại trang trí thêm ở gốc. Sau đó chúng rủ nhau dọn nhà, bầy bánh quy, cam ra đĩa. Năm nay chúng đặc biệt vui vì được ăn tết cùng mẹ.

Tôi tranh thủ đến thăm ba, me trước tết. Đến nơi   me tôi mừng rối rít :

- May thế, con đến rồi. Me đang định bảo chi B đạp xe mang cho con cái bánh chưng và đôi lạp sường.

- Me ơi, con đến thăm ba, me thôi. Con không lấy gì đâu me ạ. Bánh chưng nhà ai cũng được 1 đôi me đừng lo.

- Nhà me gói được 10 chiếc. Người ta cứ nói dửng dưng như bánh chưng ngày tết. Nhưng bánh nhà ta ngon lắm, hết tết là hết bánh.

- Thôi, con xin phép về với 2 cháu. Con chào ba, me. Con nói rồi, con không lấy gì đâu.

- Cái con này khẳng khái vừa chứ. Me cho thì cứ lấy. Bánh me gói, lạp sường me tự làm, không phải lo ba, me không có gì ăn tết. - Ba tôi hùn thêm vào. Me tôi giúi vào tay, bắt lấy cho bằng được.

Về đến nhà 2 con đã dọn nhà sạch, đẹp.

Hai đứa con tôi không bao giờ xin mẹ mua gì, sắm gì ngày tết. Nhà có gì chúng dùng thế. Chắc chúng biết cảnh nhà mình nên im lặng. Tôi thương chúng, nhưng không bao giờ nói ra.

Hôm nay ngồi một mình xem Gặp nhau cuối năm, các con đi cả. Tôi nhớ đến cái tết năm 1976 mà thấy thương chúng lúc bé quá.

Con mình thế, vậy mà mình chẳng nghĩ rằng so với bạn chúng, chúng  thiệt thòi nhiều, nhưng  vì hiểu biết, vì thương mình nên chúng đã không vòi gì trong những ngày tết. Chúng chỉ im lặng, chịu vậy, có sao chịu thế, không nói năng gì.

Bây giờ chúng cần gì nữa đâu. Tự tay chúng sắm tết đầy đủ, chẳng thiếu gì. Không biết chúng nghĩ gì về cái tết đầu tiên ấy. Nghĩ mà thương chúng.

Tôi nghĩ rằng trong chúng ta chắc không phải trường hợp của gia đình tôi là duy nhất. Tâm sự tất niên với các cụ, các ông, các bà để nhớ lại một thời khốn khó của chúng ta.

Chỉ còn hơn 1 tiếng nữa là giao thừa rồi. Tôi dừng để chuẩn bị thắp hương, chương trình Gặp nhau cuối năm đã kết thúc.

Chào Năm Mới,năm Quý Tỵ, nếu  dược may mắn chúng ta sẽ hơn năm Nhâm Thìn.

Kính chào các quí vị, chào năm mới !!!